Φουκουσίμα: 1 χρόνος μετά - Το χρονικό της καταστροφής

Στις 11 Μαρτίου 2011, σεισμός 8,9 βαθμών, τον οποίο ακολούθησε ισχυρό τσουνάμι, έπληξε τις βορειοανατολικές ακτές της Ιαπωνίας, προκαλώντας το θάνατο χιλιάδων ανθρώπων και σοβαρές υλικές ζημιές. Στις 12/3, σημειώθηκε έκρηξη και διαρροή ραδιενέργειας στον πυρηνικό σταθμό Φουκουσίμα Νταϊίτσι (ή Φουκουσίμα 1), ως αποτέλεσμα του ισχυρού σεισμού και του τσουνάμι. Οι ιαπωνικές αρχές κατέταξαν το ατύχημα στην κατηγορία 4 της επτάβαθμης κλίμακας INES.

Στις 13/3, τα επίπεδα ραδιενέργειας ξεπέρασαν το όριο ασφαλείας γύρω από το πυρηνικό εργοστάσιο. Η εταιρία που διαχειρίζεται το σταθμό, η Tokyo Electric Power Co (TEPCO), ενημέρωσε την κυβέρνηση ότι υπάρχει «κατάσταση εκτάκτου ανάγκης». Η μετεωρολογική και γεωφυσική υπηρεσία της Ιαπωνίας αναθεώρησε προς τα πάνω την εκτίμησή της για το μέγεθος του σεισμού στους 9 βαθμούς.

Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) ανακοίνωσε ότι ένας τεχνικός έχασε τη ζωή του και άλλοι έντεκα τραυματίστηκαν μετά την έκρηξη στο πυρηνικό ηλεκτροπαραγωγικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα.

Στις 14/3, δύο εκρήξεις σημειώθηκαν στον αντιδραστήρα υπ' αριθμόν 3 του πυρηνικού σταθμού της Φουκουσίμα, έπειτα από νέο μετασεισμό μεγέθους 6,2 βαθμών.

Στις 15/3, σημειώθηκε νέα έκρηξη στον πυρήνα του αντιδραστήρα 2, με αποτέλεσμα να καταστραφεί το περίβλημα του αντιδραστήρα και να σημειωθεί διαρροή ραδιενεργών υγρών αλλά και ραδιενεργού ατμού. Ο ιάπωνας πρωθυπουργός Ναότο Καν κάλεσε τους κατοίκους της περιοχής που βρίσκονταν σε ακτίνα 30 χλμ. από το σταθμό να παραμείνουν κλεισμένοι στα σπίτια τους.

Στις 18/3, οι αρχές αύξησαν από το επίπεδο 4 στο επίπεδο 5 της επτάβαθμης κλίμακας τη διαβάθμιση της σοβαρότητας του πυρηνικού δυστυχήματος.

Στις 19/3, η διαχειρίστρια εταιρία του σταθμού, η TEPCO, ανακοίνωσε ότι άνοιξε τρεις οπές στις οροφές των κτιρίων όπου στεγάζονται οι αντιδραστήρες 5 και 6 του ώστε να αποφευχθούν εκρήξεις υδρογόνου.

Στις 21/3, απαγορεύτηκε η πώληση γάλακτος και λαχανικών που παράγονταν σε επαρχίες κοντά στον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα, εξαιτίας των υψηλών επιπέδων ραδιενέργειας. Η IAEA ανακοίνωσε ότι υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας ανιχνεύτηκαν όχι μόνο εντός αλλά και έξω από τη ζώνη εκκένωσης των 30 χλμ. από το σταθμό. Ραδιενέργεια ανιχνεύθηκε και στα νερά του Ειρηνικού κοντά στη Φουκουσίμα, σύμφωνα με την TEPCO.

Στις 23/3, ο δήμος του Τόκιο απαγόρευσε την κατανάλωση του νερού του δικτύου υδροδότησης για τα μωρά, έπειτα από τη μέτρηση ραδιενεργού ιωδίου σε επίπεδο δύο φορές υψηλότερο του επιτρεπομένου. Στην περιφέρεια της Φουκουσίμα μετρήθηκαν μη φυσιολογικά επίπεδα ραδιενέργειας στο γάλα και σε έντεκα είδη λαχανικών.

Στις 24/3, επιστήμονες εντόπισαν μετρήσιμες συγκεντρώσεις ραδιενεργού ιωδίου-131 και καισίου-137 σε δείγματα θαλασσινού νερού που ελήφθησαν 30 χιλιόμετρα από τις ακτές, ανακοίνωσε η IAEA.

Στις 25/3, η TEPCO παραδέχθηκε ότι το κέλυφος του αντιδραστήρα 3 στο πυρηνικό εργοστάσιο, που περιέχει ράβδους πυρηνικού καυσίμου, είχε υποστεί ζημιές. Οι αρχές ανακοίνωσαν ότι τρεις εργάτες του σταθμού που υπέστησαν εγκαύματα κατά τις προσπάθειές τους να ψυχθεί ο αντιδραστήρας, εκτέθηκαν σε επίπεδα ραδιενέργειας 10.000 φορές υψηλότερα από το αναμενόμενο.

Στις 26/3, η ΙΑΕΑ ανακοίνωσε ότι οι Ιάπωνες διασώστες άρχισαν να χρησιμοποιούν γλυκό νερό για την ψύξη των αντιδραστήρων 1, 2 και 3 του πυρηνικού σταθμού, καθώς το θαλασσινό νερό που είχε χρησιμοποιηθεί μέχρι τότε επιτάχυνε τη διάβρωση. Σημαντικά επίπεδα ραδιενέργειας εντοπίστηκαν στη θάλασσα.

Στις 27/3, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι πολύ υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας μετρήθηκαν σε νερό που διέρρευσε από τον αντιδραστήρα 2 του σταθμού, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί οι ράβδοι του πυρηνικού καυσίμου να λιώνουν.

Η ιαπωνική Υπηρεσία Πυρηνικής και Βιομηχανικής Ασφάλειας ανακοίνωσε ότι το ραδιενεργό ιώδιο στο θαλασσινό νερό στα ανοικτά του πυρηνικού εργοστασίου Φουκουσίμα Νταϊίτσι αυξήθηκε σε επίπεδο 1.850 φορές πάνω από το κανονικό, από 1.250 μια ημέρα νωρίτερα.

Στις 28/3, η ιαπωνική Υπηρεσία Πυρηνικής Ασφάλειας ανακοίνωσε ότι το επίπεδο του ραδιενεργού ιωδίου είναι 1.150 φορές υψηλότερο από το ανώτατο επιτρεπτό όριο, κατά τις μετρήσεις που έγιναν σε δείγματα νερού τα οποία ελήφθησαν από τη θάλασσα σε απόσταση μόλις 30 μέτρων από τους αντιδραστήρες 5 και 6 του πυρηνικού εργοστασίου της Φουκουσίμα.

Στις 29/3, ίχνη ραδιενεργού ιωδίου από τη μονάδα της Φουκουσίμα ανιχνεύτηκαν στην περιοχή Πριμόριε, στο ανατολικό άκρο της Ρωσίας. Χαμηλά επίπεδα ραδιενεργών ισοτόπων ανιχνεύθηκαν στις Φιλιππίνες. Μικρές ποσότητες ραδιενεργού ιωδίου-131 προερχόμενες από τη Φουκουσίμα ανιχνεύθηκαν στην ατμόσφαιρα της Κίνας και της Νότιας Κορέας.

Στις 30/3, αναλογία ραδιενεργού ιωδίου-131 3.355 φορές ανώτερη από το νόμιμο επιτρεπόμενο όριο μετρήθηκε στο θαλασσινό νερό κοντά στον πυρηνικό σταθμό.

Στις 31/3, η TEPCO ανακοίνωσε ότι εντοπίστηκε ραδιενεργό ιώδιο σε υδροφόρο ορίζοντα που βρίσκεται 15 μέτρα κάτω από τον αντιδραστήρα 1 της μονάδας στη Φουκουσίμα, σε επίπεδο 10.000 φορές πάνω από το επιτρεπόμενο όριο.

Στις 2/4, η TEPCO ανακοίνωσε ότι νερό μολυσμένο με ραδιενέργεια άρχισε να διαρρέει στη θάλασσα από τον κατεστραμμένο αντιδραστήρα 2, όπου εντοπίστηκε ρωγμή.

Στις 3/4, η TEPCO ανακοίνωσε το θάνατο δύο αγνοούμενων υπαλλήλων της, οι οποίοι είχαν μεταβεί στο εργοστάσιο αμέσως μετά το σεισμό για να επιθεωρήσουν το κτίριο του κινητήρα του αντιδραστήρα υπ' αριθμόν 4.

Στις 4/4, η TEPCO άρχισε να απορρίπτει στη θάλασσα 11.500 τόνους ραδιενεργού ύδατος από τον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα.

Στις 5/4, η, TEPCO ανακοίνωσε ότι ανίχνευσε επίπεδα ραδιενεργού ιωδίου 7,5 εκατομμύρια φορές υψηλότερα από το νόμιμο επιτρεπόμενο όριο, στο θαλασσινό νερό κοντά στην τσιμεντένια τάφρο που έχει υποστεί ρωγμή στον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα.

Στις 6/4, η TEPCO ανακοίνωσε ότι σταμάτησε η διαρροή άκρως ραδιενεργού ύδατος, ενώ συνεχιζόταν η εκούσια απόρριψη 11.500 τόνων ελαφρώς ραδιενεργού ύδατος, στον Ειρηνικό.

Έκθεση της ακτοφυλακής ανέφερε ότι ο βυθός κοντά στο επίκεντρο του σεισμού της 11ης Μαρτίου μετακινήθηκε περίπου 24 μέτρα ανατολικά-νοτιοανατολικά και υψώθηκε κατά περίπου τρία μέτρα.

Από το σεισμό και το τσουνάμι που ακολούθησε επιβεβαιώθηκε ο θάνατος 12.494 ανθρώπων. Άλλοι 15.107 άνθρωποι φέρονταν ως αγνοούμενοι.

Στις 12/4, η Υπηρεσία Πυρηνικής Ασφάλειας αύξησε από το 5 στο 7, στο υψηλότερη βαθμίδα της σχετικής κλίμακας, του δυστυχήματος της Φουκουσίμα στην κλίμακα των πυρηνικών και ραδιολογικών δυστυχημάτων, τοποθετώντας την στο επίπεδο εκείνου του Τσερνόμπιλ.

Στις 15/4, η Ιαπωνία δήλωσε στην IAEA ότι 28 εργαζόμενοι στον πυρηνικό σταθμό εκτέθηκαν σε υψηλές δόσεις ραδιενεργού ακτινοβολίας, πάνω από 100 μιλισιβέρτ (mSv).

Η TEPCO ανακοίνωσε ότι τα επίπεδα ραδιενεργού καισίου και ραδιενεργού ιωδίου-131 που καταμετρούνται στα υπόγεια ύδατα έχουν εκτοξευθεί στα 53 και 400 μπεκερέλ ανά κυβικό μέτρο αντίστοιχα, ένδειξη πως συνεχίζεται η διαρροή εμπλουτισμένου με ραδιενεργά στοιχεία νερού από τις εγκαταστάσεις των αντιδραστήρων.

Στις 22/4, η κυβέρνηση επεξέτεινε τη ζώνη ασφαλείας γύρω από το πυρηνικό εργοστάσιο στη Φουκουσίμα, λόγω της συσσωρευμένης ραδιενέργειας. Η κυβέρνηση ενέκρινε αρχικό προϋπολογισμό ύψους 33 δισεκατομμυρίων ευρώ για την ανοικοδόμηση της βορειοανατολικής Ιαπωνίας που επλήγη από το σεισμό και το τσουνάμι.

Στις 10/5, ο πρωθυπουργός Ναότο Καν ανακοίνωσε ότι παραιτείται του μισθού του μέχρι να λήξει η κρίση στον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα.

Στις 12/5, η κυβέρνηση συνέστησε τη σφαγή χιλιάδων ζώων που εκτρέφονταν εντός της ζώνης αποκλεισμού των 20 χιλιομέτρων γύρω από τον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα.

Στις 24/5, η TEPCO ανακοίνωσε ότι είναι πολύ πιθανόν να έχει επέλθει τήξη των ράβδων εμπλουτισμένου ουρανίου που τροφοδοτούσε τους πυρήνες, εκτός από τον αντιδραστήρα 1, και στους αντιδραστήρες 2 και 3--τους τρεις από τους έξι, συνολικά, του εργοστασίου.

Στις 18/6, σε έκθεσή της η IAEA επέκρινε την Ιαπωνία κυρίως για το γεγονός ότι δεν εφάρμοσε τη σύμβαση για την παροχή συνδρομής που προβλέπεται από την Υπηρεσία σε περίπτωση πυρηνικού δυστυχήματος και επίσης γιατί δεν εφάρμοσε σωστά την αρχή για την ύπαρξη μέτρων ασφαλείας σε διάφορα επίπεδα κατά των εξωτερικών απειλών.

Στις 24/6, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το κόστος των ζημιών σε κτίρια, δρόμους και λιμάνια από τον ισχυρό σεισμό και το τσουνάμι που έπληξαν την 11η Μαρτίου τη βορειοανατολική Ιαπωνία, υπολογίζεται στα 16,9 τρισεκατομμύρια γεν (147 δισεκατομμύρια ευρώ).

Στις 13/7, ανακοινώθηκε ότι μολυσμένο με ραδιενεργό καίσιο --τρεις έως έξι φορές πάνω από το νόμιμο επιτρεπόμενο όριο-- βοδινό κρέας διανεμήθηκε και καταναλώθηκε σε 12 νομούς, περιλαμβανομένων αυτών του Τόκιο και της Οσάκα.

Στις 19/7, η κυβέρνηση ανακοίνωσε την απαγόρευση της πώλησης βοδινού κρέατος από ζώα που εκτράφηκαν στην επαρχία της Φουκουσίμα.

Την 1η Αυγούστου, η TEPCO ανακοίνωσε ότι η ραδιενέργεια ανάμεσα στους αντιδραστήρες 1 και 2 του Φουκουσίμα Νταϊίτσι αυξήθηκε σε νέο επίπεδο ρεκόρ από τις 3/6, ξεπερνώντας τα δέκα σίβερτ την ώρα.

Στις 4/8, η κυβέρνηση ανακοίνωσε την απομάκρυνση του υφυπουργού Οικονομικών, Εμπορίου και Βιομηχανίας, του γενικού διευθυντή της υπηρεσίας για την ενέργεια και τους φυσικούς πόρους και του επικεφαλής της υπηρεσίας πυρηνικής και βιομηχανικής ασφάλειας, εξαιτίας, μεταξύ άλλων, του τρόπου με τον οποίο διαχειρίστηκαν την πυρηνική κρίση στη Φουκουσίμα.

Στις 26/8, ο πρωθυπουργός Ναότο Καν ανακοίνωσε την παραίτησή του από την ηγεσία του κυβερνώντος Δημοκρατικού Κόμματος, έπειτα από επικρίσεις για τους χειρισμούς της κυβέρνησής του μετά το σεισμό και το τσουνάμι της 11ης Μαρτίου, καθώς και για το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα, το οποίο ακολούθησε.

Στις 30/8, ο Γιοσιχίκο Νόντα, μέχρι τότε υπουργός Οικονομικών, εξελέγη νέος πρωθυπουργός από τη Βουλή.

Στις 9/9, οι ερευνητές της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας υπολόγισαν ότι το ραδιενεργό υλικό που διέρρευσε στη θάλασσα, κατά την κρίση στον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα, ανέρχεται σε περίπου 15.000 τρισεκατομμύρια μπεκερέλ, έναντι 4.720 μπεκερέλ που είχε υπολογίσει η TEPCO.

Στις 13/9, ο πρωθυπουργός Γιοσιχίκο Νόντα ανακοίνωσε ότι το κράτος θα καθορίσει έως το καλοκαίρι του 2012 τη νέα μακροπρόθεσμη ενεργειακή του πολιτική, η οποία θα έχει ως στόχο τη μείωση κατά το δυνατόν του μεριδίου της ενέργειας που παράγεται από πυρηνικούς σταθμούς υπέρ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Είπε πως αφού υπάρξουν εγγυήσεις για την ασφαλή λειτουργία τους, οι πυρηνικοί αντιδραστήρες που σήμερα βρίσκονται εκτός λειτουργίας θα επαναλειτουργήσουν, αλλά θα παγώσουν και τα 14 σχέδια κατασκευής νέων.

Στις 30/9, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι ίχνη πλουτωνίου βρέθηκαν έξω από τον κατεστραμμένο πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα.

Στις 14/11, έρευνα έδειξε ότι η ραδιενέργεια από το σταθμό της Φουκουσίμα, μόλυνε περιοχές σε απόσταση άνω των 500 χλμ. από το σταθμό, περιλαμβανομένων του νησιού Χοκάιντο (βόρεια) και περιοχών της δυτικής Ιαπωνίας.

Στις 16/12, η κυβέρνηση ανακοίνωσε την εν ψυχρώ διακοπή της λειτουργίας των πυρηνικών αντιδραστήρων του πυρηνικού σταθμού της Φουκουσίμα, κάτι που σημαίνει ότι η θερμοκρασία στο εσωτερικό του κελύφους των αντιδραστήρων διατηρείται σταθερά κάτω από τους 100 βαθμούς Κελσίου και ότι οι εκπομπές ραδιενέργειας βρίσκονται υπό έλεγχο.

Στις 21/12, η κυβέρνηση παρουσίασε ένα νέο χρονοδιάγραμμα εργασιών στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα, η αποξήλωση του οποίου θα διαρκέσει 40 χρόνια.

Στις 26/12, δημοσιοποιήθηκε το πόρισμα για το πυρηνικό δυστύχημα στη Φουκουσίμα, το οποίο θέτει στο στόχαστρο την εταιρία που διαχειρίζεται τον πυρηνικό σταθμό, την Tepco. Η εταιρία ελέγχεται για λάθη πριν και μετά το πυρηνικό δυστύχημα και συγκεκριμένα για μη τήρηση των προληπτικών διαδικασιών, ανυπαρξία μηχανισμών παρεμπόδισης τέτοιας κλίμακας επιπτώσεων, κακή ποιότητα ενημέρωσης των πολιτών όσον αφορά το δυστύχημα, καθώς και για εμφανή έλλειψη συντονισμού των κυβερνητικών υπηρεσιών με «δραματικές επιπτώσεις» για τον πληθυσμό. Η διεύθυνση της Tepco επικρίθηκε πρωτίστως για την ανακοίνωση την οποία εξέδωσε λίγες ημέρες μετά την 11η Μαρτίου, ότι «δεν τής ήταν δυνατόν να έχει προετοιμαστεί για μια κατάσταση, η οποία ήταν αδιανόητο ότι θα συμβεί».

Στις 30/1/2012, πάνω από 600 λίτρα ύδατος διέρρευσαν από το πυρηνικό εργοστάσιο στη Φουκουσίμα, αναγκάζοντας την TEPCO να διακόψει την ψύξη των αντιδραστήρων με τη χρήση μιας δεξαμενής απόθεσης αναλωθέντος καυσίμου.

Πηγή: kathimerini.gr